Arbeidsongeschiktheidsstelsel op de schop?
De Onafhankelijke Commissie Toekomst Arbeidsongeschiktheidsstelsel (Octas) heeft het kabinet op 29 februari geadviseerd over aanpassing van het stelsel voor langdurige ziekte en arbeidsongeschiktheid.
Dat arbeidsongeschiktheidsstelsel (de 'Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen', ook wel 'WIA' genoemd) is complex en staat onder druk door een tekort aan verzekeringsartsen die beoordelen hoe ziek of arbeidsongeschiktheid een werknemer is.
Lees het advies aan het kabinet (website Rijksoverheid)
In oktober vorig jaar heeft de Commissie een tussenrapportage in de vorm van een probleemanalyse gepubliceerd. De WENB besteedde in september vorig jaar, tijdens een webinar, al aandacht aan deze problematiek.
Drie varianten voor de toekomst
Naast preventie zijn inkomensondersteuning en re-integratie de doelen van een arbeidsongeschiktheidsstelsel. In het advies dat nu is uitgebracht worden drie varianten voorgelegd:
- Huidig stelsel beter
In deze variant ligt de nadruk op het vereenvoudigen van het huidige stelsel. En er wordt vermindering beoogd van het aantal knelpunten en hardheden, zoals het verlagen van de ondergrens voor de WIA van 35% naar 25% verlies aan verdiencapaciteit.
Verder vervalt de regeling voor duurzame arbeidsongeschiktheid (IVA). En de kans op volledige arbeidsongeschiktheid wordt kleiner voor werknemers met een hoog salaris, omdat voor de bepaling hiervan wordt uitgegaan van een gemaximeerd loon.
- Werk staat voorop
In deze variant wordt eerst gekeken naar de mogelijkheden van re-integratie, waarbij je tijdens een periode van drie tot vijf jaar een re-integratieuitkering ontvangt. Daarna volgt de arbeidsongeschiktheidsbeoordeling.
- Basis voor werkenden
In deze variant ligt de nadruk op één gelijke basisregeling voor alle werknemers en zelfstandigen. Deze regeling beoogt het stelsel geschikter te maken voor mensen die afwisselend of tegelijkertijd werken in loondienst en werken als zelfstandige. Voor werknemers komt er een verplichte aanvullende verzekering.
De Commissie merkt op dat elke variant zijn voor- en nadelen heeft. Daarbij geldt dat elke vereenvoudiging ook een prijs heeft: het is meestal minder gericht en daarmee minder doelmatig.
Hoe verder?
Het kabinet is nu aan zet om aan de slag te gaan met de aangeboden scenario’s